Plato Nedir? Plato Özellikleri Nelerdir?

 Plato Nedir? Plato Özellikleri Nelerdir?

Plato Nedir?

Plato nedir? Plato akarsular tarafından derince yarılmış, çevresine göre yüksekte kalan hafif engebeli, geniş alan kapsayan düzlük arazilere plato denir. Ülkemizdeki platolarda genel olarak hayvancılık faaliyetleri yapılmaktadır. Hayvancılık faaliyetler dışında tarım ve bazı platolarda ise yaylacılık faaliyetleri yapmak içinde kullanılabilmektedir. Platoların ortalama yükseklikleri 500 ile 1000 metre arasında olmaktadır.

Platoların Özellikleri

- Platolar çevresine göre yüksekte kalan geniş düz alanlardır.

- Akarsular tarafından derince yarılarak oluşmuşlardır.

- Platolar eğimli ve basamak şeklindedir.

- Platolar yüzeyin aşınması sonucu oluşmuştur.

- Platolar hayvancılık açısından önemlidir.

- Alçak plato alanları tarım için elverişlidir.

- Platoların ortalama yükseklikleri 500 ile 1000 metredir.

- Platolara halk arasında yaylalar olarak adlandırılmaktadır.

Plato Çeşitleri Nelerdir?

Platolar oluşumlarına göre Aşınım(aşındırma) Platoları, Lav ( Volkanik) Platolar, Tabaka Düzlüğü Platoları ve Karstik Platolar olarak 4 çeşide ayrılmaktadır.

Aşındırma ( Aşınım Platoları): Dış kuvvelerden akarsular, buzullar, seller ve rüzgar gibi faktörlerin uygulamış olduğu baskılar ve aşınma sonucunda yeryüzü tektonik olayla karşılaşır ve alçalma veya yükselmeye başlar. Yüksekte kalan bölgeler akarsular tarafından uygulanan baskı sonucunda aşınarak eğimli bir yapı oluşturur. Oluşan bu tür yapılara aşındırma platoları denilmektedir. Ülkemizde Orta Karadeniz Bölümü’ndeki Canik ve Giresun dağları üzerindeki düzlükler ile Fatsa ve Şebinkarahisar arasındaki Perşembe Platosu, aşınım platolarına örnektir.

Lav Platoları: Volkanik etkinliklerin yaygın olduğu sahalarda lav akıntılarının yer yüzeyindeki çukur alanları doldurması ile meydana gelen yine akarsular tarafından yarılmasıyla oluşmuş hafif dalgalı düzlüklerdir. Lav platoları ülkemizde daha çok Doğu Anadolu Bölgesinde görülmektedir. Erzurum-Kars platoları ve Allahuekber dağları üzerindeki bazı düzlük sahalar lav platolarına örnektir. 

Tabaka Düzlüğü Platoları: yer yüzeyindeki yatay ya da çok az eğime sahip olan kalın ve sert tabaka düzlüklerinin çevresine göre daha yüksekte olması ile akarsular tarafından yarılarak vadilere bölünmesiyle tabaka düzlüğü platoları oluşur. Ülkemizde İç Anadolu Bölgesinde yer alan Haymana Platosu, Cihanbeyli Platosu tabaka düzlüğü platolarına örnektir.

Karstik Platolar: Su ile kolay bir şekilde çözünen kalkerli yapıya sahip arazilerde akarsuların aşındırması sonucunda oluşmuşlardır. En çok Akdeniz bölgesinde görülmektedir. Akdeniz Bölgesi’ndeki Taşeli Platosu Karstik platoya örnektir.